ปลูกยางพาราเพชรบูรณ์ PT. 2

FB_IMG_1522486141285.jpg

สวัสดีค่ะเพื่อนๆที่น่ารักทุกคน
ต่อจากเมื่อวาน อ้อมและสามีก็เดินทางจากภาคใต้ไปยังจังหวัดเพชรบูรณ์ พร้อมกับซื้อ พันธุ์ยาง พาราติดรถไปด้วยเลย
เมื่อสมัย 5- 6 ปีที่แล้ว พันธ์ยางพารามีราคาต้นละ 35 บาท เอาไปเติมรถเลยค่ะ

20180401_113250.jpg

20180401_112149.jpg

อ้อมและสามีไปพักที่บ้านน้าสาวที่เพชรบูรณ์ เราไปค้างคืนกันที่นั่น พอสว่างก็ขับรถไปที่สวน พร้อมกับนำพันธุ์ยางไปลงที่ส่วน เพื่อทำการปลูก อ้อมให้ ผู้ใหญ่จัดการเรื่องคนงาน เช้าวันนี้ก็ได้คนงาน ปลูก15 คน เป็นผู้ชาย 9 ผู้หญิง6คน คนขุดหลุม อีก 2 คนใช้เครื่องเจาะดิน ค่าเจาะหลมละ 5 บาท คนงานจ่ายรายวัน คนและ 250 บาท
ในสมัยนั้น วิธีแก้ก็คือต้องใช้ใบมีดกรีดที่ถุงดำยางพาราเพื่อแกะ พลาสติกออกแล้วหย่อนลงไปในหลุม จากนั้นก็ใช้ดินกลบ แล้วตามด้วยรดน้ำและใส่ปุ๋ยหมัก อ้อมใช้เวลากันหลายวันกว่าจะปลูกเสร็จ ค่าใช้จ่ายตอนนั้นบาน กันเลยทีเดียว ทำงานในสวนเสร็จเรียบร้อย
ก็กลับมานอนที่บ้านน้าสาวทุกๆวัน
บ้านของน้าสาวอยู่ในเมืองเพชรบูรณ์ แต่ที่พี่อ้อมซื้ออยู่ชนแดน ต้องขี่รถไปมาทุกวันมีความรู้สึกว่าไกลมากๆ เพราะต้องขึ้นเขาด้วย แม่ยายปรึกษากับสามีว่าต้องยกขนำแล้วละ
ก็ไม่อยากขับรถไปกลับอย่างนี้ พอตกกลางคืนมันเปลี่ยวมากครับแถวบนเขาก่อนถึงชนแดน
ก็ ไปหาบ้านเช่าในตลาดชนแดน เดือนละ 3000 บาทก็ดีกว่าเก่าขึ้นเยอะ ไม่ต้องขับรถไกลทุกวัน
ก็จัดการ ไปซื้อไม้มาเพื่อจะยกขนำ พร้อมกับปูนพึ่งจะเทพื้น และสังกะสีเพื่อจะมุงหลังคา
ไม่นานขนำก็ เสร็จเรียบร้อยพร้อมอยู่ มีห้องน้ำหรือห้องนอน มีห้องนั่งเล่น แต่ทำด้วยไม้ทั้งหมด อ้อมก็ เดินทางไปอำเภอไปขอบ้านเลขที่ ที่นั่นขอบ้านเลขที่บ้านง่ายมากๆค่ะแค่มีห้องน้ำกับมีบ้านก็พอได้แล้ว ถ้าเปรียบกับที่ เกาะพงันการขอ ทะเบียนบ้าน อ้อมยกบ้านเช่าในตลาดกว่าจะได้เดินกันขาลากเลย

20180401_112228.jpg

ต่อด้วยไฟฟ้า ซื้อที่ตรงนั้นห่างจากถนนใหญ่ 2 กิโลไม่มีไฟฟ้าใช้แล้วค่ะ ก็ดิ้นรนหาซื้อสายไฟ มาไว้เสร็จเรียบร้อยไปติดต่อที่ พอดีพี่คนหนึงเขาจะมา เดินสายไฟเข้าสวนให้ในราคา 20000 บาทเท่าแต่ค่าแรง ค่าของอยู่ที่อ้อมตกลงเลยคะ
อ้อมก็ดีใจใหญ่ว่าจะมีไฟฟ้าใช้แล้ว ก็จ่ายเงินให้เขาเลยวันนั้น ก็นัดเจอกันในสวนตอนเช้า อ้อมและสามีทุกอุปกรณ์มาในส่วนมารออยู่นานมากก็ไม่เห็นพี่เขามาสักที ไอ้เราก็รู้สึกหิวขึ้นเพราะ ใกล้จะเที่ยงแล้ว สามีก็ไม่กล้าออกไปหาอะไรกิน เพราะเดี๋ยวจะสวนทางกับพี่เขา
ตอนนั้นเวลาบ่ายกว่ากว่าแล้วไม่ไหวแล้วโทรเถอะ พอแล้วโทรศัพท์ไปหาพี่เขาโทรศัพท์กลับไม่มีคนรับ ตอนนั้นในใจของอ้อมรู้สึกไม่สบายใจแล้ว สามีก็บอกว่าถ้างั้นเราก็ขับรถไปที่การไฟฟ้าไปหาพี่เค้า พอไปถึงการไฟฟ้าก็เข้าไปถาม พนักงานหน้าเคาน์เตอร์ พี่ที่ชี่อนี้อยู่ไหมค่ะ
น้องพนักงานก็ตอบคำว่า อ้อมว่าไม่อยู่หรอกค่ะออกไปข้างนอก อ้อมถามกลับไปว่าไปที่ไหนคะ
น้องพนักงานก็ตอบว่าไม่ทราบเหมือนกันค่ะสามีว่าเราลองเข้าไปในสวนอีกครั้งนะเพี่อพี่เขาเข้าไปแล้วแต่ตอนนั้นเวลา 15 :00 นาฬิกาแล้ว
ก็ขับรถกลับไปยังที่สวน แต่ก็ไม่มีใคร และก็ไม่มีเลยว่ะ อะไรด้วยเริ่มคิดหนักแล้วสิ
ก็ไม่กล้าพูดอะไรมาก พยายามบอกตัวเองว่า อย่าคิดมากที่คิดว่าสงสัยเราคิดมากไปเอง และก็หันไปปรอบบอกสามีว่าเดี๋ยวพรุ่งนี้เขาก็คงจะมา สงสัยที่เขา คงจะมีธุระมั้งเพราะเราโทรศัพท์ไปเขาก็ไม่รับ
ก็กลับไปผักผ่อน ตื่นเช้ามาก็เดินทางเข้าไปในสวนเหมือนเดิม โทรศัพท์เหมือนเดิมก็ไม่ติด รอจนเกือบจะเที่ยงเหมือนเดิม ตามไปที่โรงไฟฟ้าเหมือนเดิม ไปถามน้องพนักงานเหมือนเดิมคนเดิม คำตอบ ก็เหมือนเดิมออกไปข้างนอกไม่ทราบว่าไปไหน อ้อมกับสามี ตัดสินใจยังรออยู่ที่การไฟฟ้า จนตกเย็นในจิตในใจ ตอนนั้นไม่ต้องทานแล้วค่ะ คิดอย่างเดียวว่าเราคงถูกหลอกแล้ว เพราะเราไม่ใช่คนที่นี่ อ้อมคิดแบบนั้นตอนนั้น
ก็กลับมาพักผ่อนเหมือนเดิมค่ะ เช้าวันพรุ่งขึ้นไปใหม่ วันนี้เจอพนักงานอีกคน ก็เลยคุยกับน้องเค้าเป็นผู้ชาย เขาก็ได้เล่ามาว่าพี่เขาเมาทั้งวัน ก่อนหน้านี้เขาเป็น พนักงาน บรรจุ แต่ตอนนี้เขา พักงานแล้วอ้อมก็ตกใจมากเพราะเราได้จ่ายเงินให้เขาไปหมดแล้ว คิดในใจไม่น่าเลยเรา มีใครที่เขาเป็นคนภูมิฐานมากไม่น่าจะเมา หรือทานเหล้านะ แต่อ้อมและสามียังมีความโชคดีมาก น้องผู้ชายพนักงานคนนี้ได้พาอ้อมไปคุยกับผู้บริหาร คุยกันสักพัก ผู้บริหารเขาบอกว่าเดี๋ยวเขาจะช่วยครับ และเขาก็ทิ้งท้ายด้วยคำว่าไม่น่าเลยคุณ.. ผู้บริหารบอกว่าให้อ้อมเข้ามาที่การไฟฟ้าในเวลา 8:00 นาฬิกา ก็กลับไปพักผ่อน พร้อมกับความคิด ปรุงแต่ง ต่างๆนานา
เช้าในวันนั้นก็รีบลุกขึ้น ตั้งแต่ตี 5 เพราะนอนไม่หลับ พอได้เวลาก็ออกไปหาพี่เขาที่การไฟฟ้าเหมือนเดิม ก็ได้เจอพี่เขา พอเขาเห็นอ้อมเขาก็ตกใจ เห็นสีหน้าของพี่เขาไม่ค่อยดีเลย ผู้บริหารการไฟฟ้าเป็นคนคุยให้ แล้วเขาก็นัดเป็นวันพรุ่งนี้เข้ามาเอาเงิน
ในที่สุดก็ได้เงินกลับมา เป็นเรียนที่ดี
ก็มีเพื่อนบ้านใจดีให้พ้วงไฟใช้อ้อมและสามีก็ ไปซื้อ ไม้ยูคาลิป มาทำเป็นเสาไฟ เมื่อได้ไม้มาแล้วก็เดินไปกันสองคน สามี ทั้งขุดหลุมทั้งยกไม้เหนื่อยมากๆ ไหนยังจะ เดินสายไฟอีก แต่โชคดีวันนั้นแฟนของน้าสาวไม่ได้ทำงานก็เลยได้มาช่วยใช้เวลาเดินไฟเข้าสวนอยู่ 2 วันเพราะมันหลายต้น
ก็จัดการย้ายเข้าย้ายของมาไว้ที่ในขนำ จัดงานแต่งหน้าเสร็จเรียบร้อย ก็ออกไป จ่ายตลาดไปซื้อเครื่อง ปั๊มน้ำมาใช้น้ำในคลอง เพื่อนำมารดต้นยางพารา และซื้อสายแป๊บน้ำมาด้วยอ้อมรดน้ำ ต้นยางพาราแต่ช่วงเช้าครั้งเดียวทุกวัน ยางพาราเริ่มสวยงาม รู้สึกเบาใจ มี คนเขาบอกว่าการปลูกยางพาราเหมือนการดูแลเด็กอ่อน
แต่ตอนนี้เด็กอ่อนของเรา รู้สึกจะแข็งแรงขึ้น ส่วนของอ้อมมองไปก็เขียวชะอม แต่สวนข้างข้างเขาปลูกมันบ้างเกี่ยวข้าวโพดบ้างปลูกข้าวฝ้างบ้างและก็ ปลูกมะขามหวาน ในพื้นที่ตรงนั้นมีแต่ของอ้อมที่ปลูกยาง ก็เลยดับเข้าดับของกลับมาสุราษฎร์ ที่เกาะพะงัน มาขายของต่อ โดยจ้างคนแถวนั้นดู 2 คน เป็น สามีภรรยากัน โดยเราให้ค่าจ้างคนละ 5000 ส้มกับสามีก็ได้ซื้อปุ๋ย และยาฉีดหญ้าตั้งไว้ให้เรียบร้อย เงินเดือนเราก็โอนไปทุกเดือน และก็โทรคุยกันตลอด ผ่านไป 1 ปี อ้อมและสามีก็กลับไปยังเพชรบูรณ์
อ้อมก็ นั่งไปในรถระหว่างทางก็ใจจดจ่อ อยากให้ถึงที่ไวๆจะได้ดูสวนและความสวยงามของยางพารา ครั้งนี้เราเอาทุเรียนไปด้วย เพื่อนำไปปลูก 120 ต้น
ในที่สุดก็ถึงเพชรบูรณ์อำเภอชนแดนพอเข้าไปถึงที่สวนเดินไปที่ขนำในตอนบ่าย มองไปที่ ยางพารา ทำไมมันขึ้นไม่เท่ากัน บางแถวขึ้นบ้างบางแถวก็แทบจะไม่มีเลยมันเกิดอะไรขึ้น ก็โทรหาคนดูแล มาในสวน เขาบอกว่ามันเล็กน้ำในคลองก็แห้ง แฟนก็บอกว่าน้ำแห้งแต่ก็ยังไม่หมด แต่ก็ยังพาราไม่น่าจะตายเยอะขนาดนี้ อ้อมเองใจรู้สึกหดหู่มากๆ เพราะทั้งให้เงินเดือนทั้งส่งตามฆ่าญาติทั้งสงกรานต์ค่าปุ๋ยมาบ่อยมาก แต่ยางพาราไม่สวยเลยนำซ้ำยังตายเยอะด้วย
โอ้โหมันแล้งขนาดนี้เลยหรือ ดินแตกระแหง เหมือนที่ดูในทีวีเลย สามีก็บอกว่าผมจะอยู่ดูแลเอง สักพัก สามีก็ได้อยู่ที่เพชรบูรณ์ประมาณ 1 ปี 1 ปีในเพชรบูรณ์เเทบจะร้องไห้เลย
ถึงฤดูร้อน อากาศร้อนมากๆ ถึงฤดูหนาวก็หนาวจับใจ
พอถึงฤดูแล้งทุ่งหญ้าสีทองก็บังเกิดไม่ต้องใช้ยาฆ่าหญ้า ตายเองตามธรรมชาติ
แต่ เวลาถึงหน้าฝน ก็เอาหญ้าไม่ทันเหมือนกัน มีเพื่อนบ้านมาให้คำแนะนำว่า เลี้ยงวัวไหม
ได้ไม่ต้องฉีดยาเพราะที่ของอ้อมหญ้าขึ้นเยอะ
ก็มีชาวบ้านแถวแถวๆนั้นมาขอ เลี้ยงวัวในสวนยาง อ้อมและสามีก็อนุญาตให้เขาเลี้ยง พอสักพักมีปัญหาวัวกินยอดยาง พารา ก็ต้อง ให้เขาหยุดเลี้ยงในสวน
เราก็ใช้วิธีการฉีดยากันต่อ สามียีดยา ฆ่าหญ้า ตั้งแต่เช้า ถึงเที่ยงพักทานข้าวเที่ยง พอตอนบ่าย ก็ฉีดจนถึง 17.00 น และอ้อมก็ช่วยฉีดด้วย แต่ก็ใส่น้ำยาไปไม่เยอะเพราะแบกไม่ไหว และอีกอย่างที่สวน พื้นที่ก็ไม่ค่อยเสมอเดินไม่ค่อยสะดวก สักเท่าไร อยู่ที่นู่นอ้อมมีร้องให้บ้างเพราะมันลำบากมากๆ ก็ไปหาผู้ใหญ่บ้านเดินประปาเข้ามาในสวน ดีหน่อยได้ใช้น้ำประปา อีกอย่าง อยู่ในสวนอยู่ไกลจากเพื่อนบ้านประมาณ 2 กิโลไกล ร้านค้าในหมู่บ้าน จะกินอะไรหรือซื้อหาอะไรแทบจะไม่มีเลย
อยู่ในสวนทำงานตั้งแต่เช้าถึงเย็น เป็นอย่างนั้นทุกวันจนทำใจได้ และชินกับการทำสวนขึ้น ก็พอดีไปรู้จักกับคนใต้ด้วยกันที่เขามาซื้อที่ที่นี่ ของพี่เขาคือกล้วยสลับกับยางพาราเขาจึงแนะนำให้ไปเอากล้วยมาปลูก อ้อมกับสามีก็ไปที่สวนของเขา พอไปถึงสวนของเขาแทบจะตัดใจเพราะเขาซื้อที่บนเขา มองขึ้นดูที่จะไปเอาหน่อกล้วย ถึงกับ หมวกหล่น ก็ขึ้นไปเอามาปลูกไว้ เยอะเลยทีเดียว ใช้วิธีการนำหน่อกล้วยใส่ กระสอบ แล้วลากลงมา เพราะเขาปลูกกล้วยหอมทองไว้
เยอะมากๆ และเขาก็ไม่ได้คิดเงินกับอ้อม
โคนันกล้วยหอมทองมาปลูก ไว้ในร่องอกยางที่เช็ดเสร็จเรียบร้อยแล้วก็ไปหาพันธุ์พริก ไว้ด้วยพร้อมกับซื้อเม็ดผักบุ้งมาโปรยไว้ เป็นคนสวนแบบเต็มตัว พอมีเวลาก็หาผลละหมากรากไม้มาปลูกในสวน อยู่ตลอด พร้อมกับปลูกต้นสั่งจองไว้ริมชายแดนสมัยนั้นต้นละ 50 สตางค์ ปลูกจนรอบสวน สวยงามมาก ของเล่นต้นไม้เยอะๆแต่ถ้ามองไปข้างๆ ที่เขาปลูกมันสำปะหลังก็จะเขียว หน้าที่เขาปลูกข้าวโพด ก็สวย แต่ถ้าหน้าที่เขา เก็บเกี่ยวเสร็จแล้ว นี่คือปัญหาใหญ่ของอ้อมเพราะอ้อม ที่ดินที่เดียวที่ปลูกยางพาราอยู่แถวนั้น
ตอนนั้นอ้อมตั้งครรภ์น้องข้าวหอมอยู่ ด้วยประมาณ 6เดือน
อยู่ที่นั่นจิตใจสงบ ตื่นเช้ามาเข้าสวน เย็นก็อาบน้ำ ทานข้าวแล้วก็พักผ่อน อยู่ที่นั่นจะตื่นไวมากตี 5 ก็ตื่นแล้ว พอตกเย็น 1 ทุ่มก็เข้านอนแล้ว เป็นวันหนึ่งอย่างนี้ ปีที่ไม่ต้องคิดอะไรจิตใจสงบมากๆสบายใจ ธรรมชาติดีมากๆมีนกร้องให้ฟังเสียงทุกเช้า
เป็นช่วงหน้าแล้งทุ่งหญ้าสีทอง แปลกมากๆ ที่เพชรบูรณ์ถ้าเขาทำสวนเสร็จเรียบร้อยแล้วเขาจะใช้การจุดไฟ ทำความสะอาดที่ ในตอนบ่ายวันนั้น อ้อมและสามี กำลัง ใส่ยา ฆ่าหอย อยู่พอดี คือใส่ยารอบต้นยางพาราเพื่อไม่ให้มันกินยอดยางอ่อนที่ปลูกไว้
ก็ได้ยินสามีตะโกนมาว่าอ้อมๆไฟติด ไฟติด ตกใจและเดินไม่ค่อยสะดวกเพราะอุ้มท้องอยู่
แค่รีบวิ่งไปดับไฟ กับสามี โดยใช้เรียวไม้ มัดรวมกันแล้วทุบให้เร็วที่สุด เมื่อดับไฟ ในตอนนั้น ลืมไปเลยว่าตัวเองได้อุ้มท้องอยู่ แต่ด้วยความที่ลมมันแรงและหญ่าที่แห้งเป็นสีทองเหมาะสำหรับเป็นเชื้อเพลิงอย่างดี เหมือนไฟไหม้ฟางเลย
เอาไม่ทันถึงกับนั่งยอง ดูหน้ากันเลย เหนื่อยมากพูดไม่ออกก็ปล่อยให้ไฟมันติดไปอย่างนั้น
ก็ยังมีโชคเข้าข้างในบ้างคนข้างสวนพารถไถผ่านมา ช่วยไถ ให้เป็นทางกันไฟไว้ไม่ให้ไปติดขนำ หมดกันเลย สวนยาง กำลังสวยงาม
และไหนจะเป็นทุเรียนอีกร้อยกว่าต้น และพันธุ์ไม้อีกหลายชนิด หมดกันเอาไม่ทันเลยกับไฟ
เพราะสวน ข้างๆเขาจุดไฟไว้ แต่ด้วยที่ลมแรง บวกกับช่วงนี้เป็นช่วงหน้าแล้ง ลมก็เลยพาเชื้อเพลิงมายังส่วนของอ้อมเราไม่ได้เอาความกับใคร หาความกับใครเลย ในคืนนั้น อาบน้ำแล้วก็ ไม่นอนเลย ข้าวปลาก็ไม่ลง นอน คุยกับสามีว่าจะทำอย่างไรต่อ
สามีก็บอกว่าเรายังมี ยางพาราที่ไม่ถูกไฟเหลืออยู่บ้าง อ้อมก็บอกสามีไปว่ามันแค่นิดเดียวเอง
สามีก็บอกว่านิดเดียวก็ไม่เป็นไร ที่เหลือเราจะซ่อมปลูกใหม่

20180401_113951.jpg

20180401_114032.jpg

อ้อมและสามีก็ได้เริ่มการซ่อมแซมยางพาราที่ตายด้วยการไปซื้อตาเขียวมา
ยางพาราตาเขียวเพื่อนๆอาจจะไม่เข้าใจคือเป็นยางพาราที่ เป็นต้นกล้า มีแต่รากอย่างเดียว เลยต้องนำมาเพาะเลี้ยงไว้ในถุงสีดำเหมือนภาพด้านบนค่ะ
เลี้ยงไว้หลายเดือนกว่าจะ ขึ้นเป็นใบอ่อนเขียว เหมือนที่เขาพูดไว้เลยว่าการดูแลยางพาราเหมือนดูแลเด็กอ่อน จริงแท้
และโชคก็ยังเข้าข้างอีก กล้วยที่ปลูกไว้ก็ไม่ตาย
เพราะมันมีหน่อกล้วยใหม่ขึ้นมาแทนต้นที่ตาย
พอ เข้าฤดูฝนก็ ซ่อมแซมยางพารา ที่ได้เพาะไว้ ก็เจอปัญหาอีกนั่นแหละ พอเข้า หน้าฝน หอยทากเยอะมาก กินยอดยางอ่อนจนหมด ทำให้ยางต้นอ่อนไม่สวยและก็รอ ให้ยางพาราที่หอยทากกินแล้วแตกยอดมาใหม่มันเสียเวลามากๆ
ท้อใจหมด เหนื่อยก็เหนื่อยทำอะไรก็ไม่ค่อยได้ผลต้องขืนธรรมชาติอยู่เรื่อยไป
มานั่งคิด ทบทวนว่าเรา มาปลูกยางที่นี่ รู้สึกผิดที่ ผิดทาง พอจะได้ผลดีขอให้บั้งไฟบ้างไหนจะวัวอีก เราก็เข้าไปในหมูบ้าน เราไปบอกชาวบ้านในละแวกนั้นว่าเรามีที่ว่างให้ปลูกมัน. ปลูกข้าวโพด ปลูกข้าวฟ่าง ปลูกถั่วก็ได้เรา ให้คุณฟรีไม่คิดค่าเช่า 2-3 วันก็มีชาวบ้านมาติดต่อเขาจะปลูก ข้าวโพดคืออ้อมให้เขามาปลูกระหว่างอกยางพาราเขาก็ตกลง อ้อม มีข้อแม้ว่าไม่ให้โดนต้นยางพาราที่ปลูกไว้และคนที่อ้อมให้ดูแลสวนก็มาปลูกถัวและมัน
อ้อมและสามีก็ไม่ต้องทำหญ่าอีกต่อไป
ทีนี้ก็มีเวลาแล้วก็ หาลู่ทางทำมาหากินต่อ ด้วยการทำเบเกอรี่ส่งตามร้าน

20180401_114108.jpg

ขนมเต้าส้อไส้ถั่วเหลือง

2013-07-10 13.52.19.jpg

ขนมจีบอบ ไส้สังขยา

2013-07-10 14.26.59.jpg

ขนมเต้าซ้อไส้ไข่เค็ม

2013-07-10 13.53.31.jpg

โรตีกรอบ

2013-07-09 17.41.35.jpg

คุกกี้เนยสด

2013-07-10 13.56.13.jpg

ขนมเต้าส้อไส้เค็มพริกไทยดำ

2013-07-10 20.00.22.jpg

2013-07-10 19.09.36.jpg

ขนมเค้กแต่งหน้าครีม

และอีกหลากหลายขนม ที่ทำส่งในจังหวัดเพชรบูรณ์

วันนี้ขอจบไว้เพียงแค่นี้ก่อนนะคะ เดี๋ยวเพื่อนๆจะเบื่อซะก่อน ขอบคุณที่เข้ามาอ่านนะค่ะ

ชีวิตนี้ไม่สิ้นก็ดิ้นรนกันต่อค่ะ สู้ๆ

@sunisa

ขอบคุณมากค่ะ หากมีข้อบกพร่องต่างๆ หวังเป็นอย่างยิ่งว่าคงได้รับคำติชม จากเพื่อนๆ และขอน้อมรับมาปรับปรุงเปลี่ยนแปลงแก้ไข ให้มีคุณภาพและคุณค่าต่อสังคม Steemit ต่อไปค่ะ

facebook ::
https://www.facebook.com/profile.php?id=100007630542597

ขอบคุณที่เข้ามาอ่านค่ะ
ขอบคุณเพื่อนๆทุกคนที่ให้กำลังใจเสมอมาค่ะ

@sunisa